در حالت معمول کیفیت انجام کارهایی که دوست داریم و دوست نداریم ، نباید خیلی متفاوت باشد . دانشجوی نرمال در درس غیر مورد علاقه ، نمره ی چهارده و در درس مورد علاقه هیجده می گیرد . اما حدس بزنید در مورد بیشفعالی/نقص توجه اوضاع چگونه پیش می رود؟ دانشجوی ای دی اچ دی در درس مورد علاقه بیست ، و در درس غیر مورد علاقه دو می گیرد .
حد وسطی نمی شود قائل شد او یا کار ها را با کیفیت و صرف زمان بالا انجام می دهد یا آنقد بی کیفیت و بی توجه تمام می کند که انگار کاری انجام نداده است . کیفیت انجام دادن او کاملا بستگی به زمینه و اشتیاق شخصی اش دارد . یا آنقدر در کار و تفریحش غرق می شود که خواب و خوراک و زندگی را فراموش می کند ، یا یک کار را انقدر سرسری رد می کند که فراموش می کند قبلا در حال انجام چه وظیفه ای بوده است . او در یک زمینه ی خاص یا نابغه لقب می گیرد یا کودن ! مثلا ممکن است طراحی ، نقاشی و بازی کامپیوتری را با جزییات خیلی دقیق و با حساسیت زیاد یاد بگیرد اما در مورد مرتب کردن اتاقش یا رسیدگی به برنامه های روتینش کوچک ترین حساسیتی به خرج ندهد .
ازینرو عده ای لفظ نقص توجه را برای این اختلال غیر دقیق می بینند . در واقع مشکل مطرح شده ، نقص یا عدم وجود خود توجه نیست بلکه توزیع و تنظیم توجه مشکل ساز است چرا که سیستم توجه در این افراد سعی دارد به امورات لذت بخش بپردازد تا کارهای خنثی و وظایف سخت و بی روحی که هیجان و جذابیتی ندارند را انجام ندهد و این باعث می شود تا یک کارمند یا دانشجو مبتلا به ای دی اچ دی سر میز کار یا روی صندلی تحریر توجهش را به خیالات شیرین بسپارد ، به باد های بلند وزیده در بین شاخه های نارون پیر بیرون از پنجره دقت کند ، به آمد و شد روزگار فکر کند و هر کاری می کند تا از بی حوصلگی ناشی از کار بی روح و کسل کننده نجات پیدا کند .
با این مقدمه شما با تناقض هایپر فوکوس درمقابل میکروفوکوس یا فراتمرکز در مقابل تمرکز ضعیف روبرو می شوید . عموم مردم سبک زندگی استانداردی دارند ، چهل درصد زمان را ممکن است صرف وظایف شغلی و تحصیلی کنند ، سی درصد از زمان را به کارهای روتین بپردازند ، حمام بروند ازین و آن احوال بگیرند فیش های بانکی را پرداخت کنند و کلی کارهای دیگر که در طول روز باید انجام داد . سی درصد زمان باقی مانده عمدتا به تفریح اختصاص دارد ، کارهای مفرح و لذت بخشی که خستگی وظایف و کارهای روتین را از تن در می آورد . زیاده روی در هر کدام یک ازین موارد عوارض جدی به همراه دارد . کسی که کل زندگی اش را صرف وظایف می کند به فرسودگی می رسد ، زنی میانسالی که زندگی اش در کار های روتین سر می شود به روزمرگی دچار می شود و کسی که کل زندگی اش را صرف تفریح و بازی کند به پوچی مبتلا می شود .
افرادی که بیش فعالی و نقص توجه دارند عمدتا زمان بیشتری صرف تفریح می کنند . آنقدر زیاد که ممکن است زمان وظایف و کارهای روزمره را نیز اشغال کند و فرد یکسره بدون احتساب زمان به کار مورد علاقه بچسبد . چسبندگی ؟ بله درست شنیده اید این لفظ ، لفظی کلیدی و راهگشایی است . افراد مبتلا به ای دی اچ دی به کار مورد علاقه ی خود می چسبند و بسختی می توانند از ان دل بکنند تا سراغ وظایف و روزمره نیز بیایند . اما استراتژی آنها در بلند مدت برای مدیریت مالی و تحصیل چگونه است؟ انسان که همیشه نمی تواند به لذت و خوش گذرانی بپردازد و اگر این رویه را طولانی ادامه بدهد پوچی و یاس او را تهدید می کند . برای مقابله با این شرایط آنها وظایف تحصیلی و شغلی را انتخاب می کنند که فی النفسه برایشان لذت بخش است . با یکی کردن مرز های تحصیل و اشتغال با تفریح ، در واقع ، تفریح نیز نوعی انجام وظایف تحصیلی و اقتصادی بحساب می آید . یک تیر و دو نشان حرفه ای و ناخوداگاه که فرد را از زیر بار انتقاد ِ عیاش و خوش گذران بودن می رهاند .
اما برویم سراغ هایپر فوکوس . هایپر فوکوس به تمرکز شدید و مضاعفی اطلاق می شود که فرد را در کار مورد علاقه غرق می کند . تا حدی که شخص بسختی بتواند از آن دل بکند ، به چیز دیگری فکر کند ، به خواب و خوراکش برسد ، برای کارهای مهم دیگرش برنامه ریزی کند . هایپر فوکوس در مواقع اضطراری نیز می تواند به داد شخص برسد و در شب امتحان ممکن است قوای ذهنی را بیشتر بسیج کند تا به صبح امتحان برسد . هایپر فوکوس اغلب در سه زمینه ی تحصیل ، تفریحات و اسکرین تایم رخ می دهد . اسکرین تایم زمان صرف شده برای گوشی موبایل و یا تلویزیون و رایانه است . در واقع هایپر فوکوس با چسبندگی به رایانه و اینترنت می تواند جنبه های اعتیادی نیز با خود به همراه بیاورد . فرد در حالت در جا ماندگی فرو برود ، کار یکسان و واحدی را در زندگی پیش ببرد و هیچوقت به تعادلی بین کارهای واجبش برای تنظیم یک سبک زندگی سالم نرسد . اگر چه خود هایپر فوکوس می تواند پیامد های منفی متعددی داشته باشد اما عده ای نه به دنبال درمان آن ، بلکه به دنبال کانالیزه کردن و هدایت آن به مسیر سازنده و هدف دار تری هستند که نتایج مثبت تراکمی علمی و شغلی بیشتری برای شخص داشته باشد . بهرتقریر خوب یا بد ، مفید یا مضر چنین پدیده ای در این دسته افراد مشاهده می شود ، عده ای از آن استقبال می کنند و هشیارانه یا ناهشیارانه آن را در مسیر دستاورد های لازم خود قرار می دهند . عده ای دیگر تمایل دارند چند کاره باشند ، وظایف حوصله سر بر خود را به موقع انجام بدهد ، همه اخبار کسل کننده را بموقع دنبال کنند تا بدانند در دنیا چخبر است و ورای بازی و تفریحات شخصی در دنیا چه می گذرد .
